Vuurtorenverhalen: Niet 1, maar 2 vuurtorens in IJmuiden én waarom niet elke vuurtoren toegankelijk is voor publiek

In het tv-programma Vuurtorenverhalen bezoekt presentator Kefah Allush 8 vuurtorens langs de Nederlandse kust. In aflevering 3 staat niet 1 vuurtoren centraal, maar zijn het er 2. Want in IJmuiden zijn beide nodig, om scheepvaart veilig de haven in te leiden. Kefah spreekt met Marco van Rijkswaterstaat over deze 2 torens.

Waarom zijn er 2 vuurtorens in IJmuiden?

“Het gewone havenlicht van IJmuiden bleek onvoldoende om de schepen veilig naar de ingang van het Noordzeekanaal te begeleiden”, vertelt Kefah in de uitzending. “De schippers vonden het zo gevaarlijk, dat ze liever nog de hele nacht op zee bleven, wachten tot het licht werd, om dan naar binnen te varen. Er moest een oplossing worden bedacht. En die oplossing was: niet 1 maar 2 vuurtorens. Want met 2 lichtlijnen kunnen de schepen in een rechte lijn veilig de haven binnen varen.”

De Hoge vuurtoren van IJmuiden

De hoogste van de 2 vuurtorens (toepasselijk genaamd ‘Hoge vuurtoren’) is 43,3 meter hoog en niet toegankelijk voor publiek. Kefah mag wél naar binnen, samen met beheerder Marco van Rijkswaterstaat. Ze moeten maar liefst 159 traptreden omhoog, dat zijn 10 verdiepingen. Een flinke klim, zo merkt Kefah. De torens zijn voor het eerst in gebruik genomen in 1879.

De Lage vuurtoren van IJmuiden

De andere vuurtoren (de ‘Lage vuurtoren’) is 24 meter hoog en ook niet toegankelijk voor publiek. Om deze te beklimmen, moet men 88 treden omhoog, dat zijn 5 verdiepingen. Deze vuurtoren was ooit ook bijna net zo hoog als de andere. Maar in de praktijk bleek dit niet goed te werken. Dus in 1909 zijn de bovenste 3 verdiepingen en het lichthuis eraf gehaald en verplaatst. Later in de serie Vuurtorenverhalen vertelt Kefah daar meer over, want dan gaat hij bij die bewuste vuurtoren langs.

Waarom zijn niet alle vuurtorens toegankelijk voor het publiek?

In deze aflevering van Vuurtorenverhalen is Kefah op pad met Marco van Rijkswaterstaat. Zij hebben 18 rijksmonumentale vuurtorens in beheer. Kefah vraagt zich af waarom niet alle vuurtorens open zijn om te bezichtigen. “Vuurtorens moeten er geschikt voor zijn”, legt Marco uit. “Niet alle vuurtorens zijn toegankelijk. Omdat ze óf te smal zijn óf je kunt je hoofd snel stoten. Óf het materiaal is er gewoon niet voor geschikt.”

Marco gaat wat dieper  in op de Hoge vuurtoren van IJmuiden. “Deze is 159 treden, 10 verdiepingen. Dus je moet best wel redelijk fit zijn, wil je naar boven lopen. Maar bij een calamiteit, moet je ook naar beneden kunnen. Daarom zijn we er toch heel voorzichtig mee.”

Vuurtorenverhalen aflevering 3 over IJmuiden is te zien op 14 november 2025 om 21.05 uur bij MAX op NPO 2.

(Foto’s: MAX)