Vuurtorenverhalen: de vuurtoren van Burgh-Haamstede is de enige spiraal geschilderde vuurtoren van Nederland

In het tv-programma Vuurtorenverhalen bezoekt presentator Kefah Allush 8 vuurtorens langs de Nederlandse kust. In aflevering 2 staat de vuurtoren van Burgh-Haamstede in Zeeland centraal. Dit is de enige spiraal geschilderde vuurtoren van Nederland. Hoe dat zit, leest u in dit artikel.

De vuurtoren van Burgh-Haamstede staat er al sinds 1840

De rood-witte vuurtoren van Burgh-Haamstede brandt voor het eerst in 1840. Hij is 50 meter hoog, met 226 treden en ontworpen door Leendert Valk. Hij was tekenaar bij het Loodswezen. Het is bijzonder dat hij de opdracht kreeg, want hij was een ‘eenvoudige’ timmerman. In die tijd is het voorrecht om zo’n opdracht te krijgen voorbehouden aan ingenieurs en militairen. Maar Leendert Valk blijkt een expert in vuurtorenconstructies te zijn. De vuurtoren schijnt nog elke avond zijn licht over zee. Voor publiek blijft de deur gesloten, maar Kefah mag eenmalig naar boven lopen.

Herkent u deze vuurtoren misschien?

De vuurtoren is voor presentator Kefah geen onbekende. En dat heeft met 2 verschillende herinneringen te maken. “Elke keer als ik naar die toren kijk, dan denk ik: ik ken ‘m ergens van. En dan niet alleen van m’n jeugdherinneringen, toen ik hier op voetbalkamp kwam. Maar ook van iets anders: van geld”, vertelt hij. Een briefje van 250 gulden had destijds namelijk een afbeelding van diezelfde spiraal geschilderde vuurtoren.

Pas later is de rood-witte spiraal erop geschilderd

Die spiraal rondom de vuurtoren is pas later zo gekleurd, met een speciale reden. “Het is niet gedaan voor de zeelieden die op de golven dobberden, maar voor hen die zich tussen de wolken begaven”, vertelt Kefah. Daarom gaat hij naar de vliegclub die in de buurt van de vuurtoren ligt. Vroeger vlogen vanaf daar gemotoriseerde vliegtuigen, nu is het de thuisbasis voor zweefvliegers.

Zweefvlieger Joost van Vliegclub Haamstede legt uit waarom de vuurtoren zo geverfd is. “De kleuren van de vuurtoren zijn destijds erop geschilderd, toen hier daadwerkelijk begonnen werd met vliegen. Je kunt je voorstellen dat in de jaren 30 navigatie heel anders was dan nu. Dus je moest afgaan op wat er op je kaart stond en wat je voor je zag. De vuurtoren had voor die tijd volgens mij gewoon grijs pleisterwerk en later werd die rode spiraal eromheen gezet. Zodat ‘ie ook goed opviel in het landschap voor de vliegtuigen die hier kwamen landen.”

Podwalk Burgh-Haamstede

Bij deze aflevering van Vuurtorenverhalen is ook een podwalk gemaakt. Dit is een gps-gestuurde audiotour. Zie het als een audiotour in een museum, maar dan tijdens een wandeling buiten. In de podwalk praat een gids u door de wandeling heen. Wanneer u op de volgende locatie bent, gaat het verhaal verder. Download hiervoor de NPO Start Podwalks-app op uw smartphone. Hier leest u meer over een podwalk en hoe u de app kunt downloaden. Presentator Kefah Allush is in dit geval de gids. De wandeling is zo’n 3,5 kilometer lang en u doet er ongeveer 1 uur over.

Vuurtorenverhalen aflevering 2 over Burgh-Haamstede is te zien op 7 november 2025 om 21.05 uur bij MAX op NPO 2.

(Foto’s: MAX)