Franky en Coen bakken gratis friet in Oekraïne met gevaar voor eigen leven
Al 3 jaar reizen Franky van Hintum en Coen van Oosten naar Oekraïne, om gratis friet uit te delen aan de bevolking die daar in oorlog leeft. Bovendien helpen zij burgers met evacueren en dat doen zij met gevaar voor eigen leven. Franky en Coen doen overigens alles vrijwillig en leven van donaties.
Oekraïne steeds gevaarlijker
“We horen een harde knal en stappen uit de auto. Daarna zien we de ene na de andere Shahed, heel grote drones die van afstand bestuurd worden, met 50 tot 200 kilo springstof aan boord. Het komt steeds dichterbij en het gaat steeds harder. Je weet niet hoe dichtbij het komt, dus dat voelt heel eng. De dichtstbijzijnde komt tot 400 meter”, vertelt Franky over hoe gevaarlijk het leven in Oekraïne is.
De situatie daar wordt volgens Coen steeds gevaarlijker en dt komt met name door de inzet van drones. Daarom rijden zij rond in een gepantserd voertuig met een jammer aan boord dat signalen verstoord voor de bestuurder van de drone en de drone zelf. Desondanks, hebben ze maar een paar seconde de tijd om de situatie te ontvluchten zodra het te gevaarlijk wordt. “Op het moment dat je het ziet, is het al te laat. Daarom heb je die jammer“, legt Franky uit in Carrie op Vrijdag.
Kinderspeeltuin
In hun online documentaire Patatje Oorlog, zijn het juist die beelden die zij willen laten zien aan Nederland. “Want de oorlog wordt hier veel softer getoond dan die is. Er gebeurt veel meer. Aanslagen op kinderen, burgers. Het zijn bijna allemaal burgerdoelen en dat willen wij laten zien.” Een dergelijk beeld dat Franky en Coen nog steeds raakt, is wanneer zij in een kinderspeeltuin staan. Overal liggen knuffels, bloemen en foto’s van kinderen. Want bij een aanslag op die locatie zijn “23 mensen omgekomen, waarvan 9 kinderen en ook nog eens 60, 70 gewonden”, aldus Franky. Bij die aanslag is een Iskander-raket gebruikt. “En die komt daar waar zij mikken. Dat kan geen fout zijn. Het is pure opzet.”
De Iskander-raket is gevuld met allerlei metalen blokjes en bij impact springen die uit elkaar. Coen heeft een paar van die blokjes meegenomen. “Dit gaat met hoge snelheid dwars door bomen, muren en beton heen. Niemand in een straal van 30, 40 meter overleeft dit.”
Evacueren
Franky en Coen doen meer dan alleen friet bakken en uitdelen. Ze hebben ook een schuilplaats op de been gezet: The Holland House. “We kennen iemand die mensen evacueert van het front, maar hij heeft vaak geen plaats om ze ergens heen te brengen. Toen hebben wij een voormalig hotel overgenomen en opgeknapt. Daar vangen wij ze op”, zegt Franky. Het gaat om mensen uit Oekraïne die zelf niet kunnen vluchten. “Omdat zij continu gebombardeerd worden, gewond zijn, geen familie hebben en geen geld of een auto hebben”, vertellen Franky en Coen.
Kamikaze
Hoewel Franky en Coen altijd een risico lopen als zij in Oekraïne zijn, doen zij niet aan kamikazeacties. “We rijden niet zomaar ergens heen. We zijn goed voorbereid en hebben goede contacten met militairen. We zijn wel voorzichtig”, stelt Franky.
Maar wat drijft dit duo om hun leven op het spel te zetten voor anderen? Franky: “Ik weet zeker dat een aantal mensen nu nog leeft, omdat wij dit doen. We hebben zo’n 150 mensen in ons Holland House gehad en een deel daarvan zou er anders niet meer zijn geweest. Dus dat is de reden.”
Oekraïne niet veilig
Sinds het uitbreken van de oorlog zijn de frietbakkers al 29 keer in Oekraïne geweest. De 2 vrienden maken van dichtbij mee hoe het eraan toegaat in Oekraïne. “Veel mensen denken dat in Oekraïne veel delen veilig zijn. Of het nou Lviv is of Kiev, zo’n Iskander-raket gaat zo hard en kan overal komen. Het is fabeltje dat mensen zeggen dat Lviv veilig is, want dat is absoluut niet zo”, weet Coen.
Steun
Uiteindelijk doen Franky en Coen het voor de mensen in Oekraïne en dat betekent veel voor ze. Coen: “Een bakje friet is voor 4 uur een buikje gevuld. Maar wij kunnen ze ook een glimlach geven. Het is even een momentje van vrolijk zijn, van energie.” Franky vult aan: “De waarde is dat zij steun voelen. En als wij 2000 porties friet bakken, laten we 2000 mensen voelen dat wij ze steunen. Wij staan achter Oekraïne en dat willen wij overbrengen.”
Deze uitzending terugkijken kan hier. Carrie op Vrijdag is elke vrijdag te zien om 19.00 uur op NPO 1. De documentaire Patatje Oorlog is hier te zien. Een deel van de opbrengst gaat naar Stichting Franky & Coen Into the Breach.