Kan gezonder eten diabetes type 2 beïnvloeden? De KoelkastCoach legt uit

Op 14 november 2020 is het Wereld Diabetesdag. Voor de KoelkastCoach Sabine Leijten alle reden om de relatie tussen Diabetes type 2 en (on)gezonde voeding onder de loep te nemen, want die 2 hebben veel met elkaar te maken. 

Verschillende soorten

Er zijn verschillende soorten diabetes, maar de meest voorkomende zijn type 1 en type 2. Beide hebben te maken met bloedsuiker en insuline, maar hebben wel verschillende oorzaken. Type 1 openbaart zich vaak op jongere leeftijd, terwijl type 2 vaak voorkomt bij oudere mensen.

Diabetes type 2

Type 2 is de meest voorkomende variant in ons land en wordt in de volksmond ook weleens ouderdomsdiabetes genoemd. Overgewicht, weinig bewegen, aanleg en leeftijd vergroten de kans op deze vorm van diabetes. Ook veel suikers en koolhydraten eten kan ervoor zorgen dat u het krijgt. KoelkastCoach Sabine Leijten legt uit: “Als je iets eet dan gaat jouw lijf er meteen mee aan de slag, om het verteringsproces in werking te zetten. Naar gelang de hoeveelheid koolhydraten of suikers die je hebt gegeten wordt het hormoon insuline aangemaakt.”

Zij gaat verder: “Insuline is het hormoon dat helpt de bloedsuiker weer naar een normaal niveau te trekken, als er een grote dosis suikers binnengekomen zijn. Hoe meer koolhydraten en suikers je maaltijd bevat, hoe meer insuline je lichaam aan zal maken. Als je lichaam dit te vaak dient te doen op een dag, wordt het systeem steeds zwakker. Er zit namelijk geen oneindige productieknop op. De celletjes worden uiteindelijk ‘insulineresistent’, die kunnen dus (bijna) geen insuline meer produceren. Dit houdt in dat je lichaam suikers die je eet opslaat. Want gebruiken en verwerken wordt lastig omdat de alvleesklier (waar insuline wordt gemaakt.red.) lam ligt.” Als dit gebeurt is diabetes type 2 een feit.

Dit kunt u doen

Hoewel dit type diabetes niet altijd te voorkomen is, kunt u het heft wel enigszins in eigen hand nemen. Het Diabetesfonds schrijft op de eigen website dat u de kans op de 2e variant met de helft kunt verkleinen door gezond te eten, genoeg te bewegen, niet te roken en een gezond gewicht te behouden. Ook als u al een verhoogd bloedsuiker heeft kan dit helpen om de waardes weer te normaliseren.

Actie ondernemen

Hoewel de remedies simpel lijken, kan het behoorlijk lastig zijn om er ook echt iets aan te doen. Daarnaast is zoiets als gezond eten voor veel mensen ook vrij abstract, want wat is dat precies? U kent de verhalen van de grote hoeveelheden zout en suiker in zogenaamd gezonde producten uit de supermarkt vast ook wel. KoelkastCoach Sabine Leijten heeft wat handige handvatten voor iedereen die via het eetpatroon (de kans op) diabetes type 2 wil beïnvloeden.

Kies voor volkoren

“De eerste verandering is het elimineren van producten met veel suikers en witmeel.Kies liever voor volkoren producten, quinoa, bulgur, zilvervliesrijst en zoete aardappel in plaats van gewone gewone aardappelen.

Voorverpakt? Niet doen

“Alle voorverpakte en kant en klaar producten staan stijf van de suikers en kun je dus ook beter gedag zeggen. Ongemerkt krijg je een flinke dosis extra suikers binnen als je deze voedingsmiddelen eet. Mocht je een enorme zoetekauw zijn, ga dan zelf dingen bakken. Zo kun je de hoeveelheid suiker zelf in de hand houden. Chocolade van 72 procent cacao of meer in combinatie met een handje amandelen, walnoten of ongebrande hazelnoten is ook een lekker zoet tussendoortje voor als je echt behoefte hebt aan zoet of hartig.”

Genoeg gezonde vetten

“Gezonde vetten als omega-3 en omega 6 zijn essentieel om gewicht te verliezen en diabetes 2 te beperken. Gezonde vetten hebben geen invloed op onze bloedsuiker en zij activeren de vetverbranding. Gezonde vetten vind je vooral in vette vis, avocado, algen, olijfolie, kokosolie, ongebrande noten en zaden. Deze gezonde vetzuren gebruikt jouw lichaam als brandstof en smeermiddel waardoor ze niet worden opgeslagen. Dit heeft ook weer een positief effect op de aanmaak van insuline. Je lichaam verbetert de aanmaak van insuline omdat er minder vet in je spieren aanwezig is.”

Genoeg vitaminen en antioxidanten

“Afvallen kan helpen om diabetes type 2 te verminderen. Bij overgewicht heeft het lichaam vaak moeite om de bloedsuikerspiegel op peil te houden en kan het insuline minder goed verwerken. Een manier om af te vallen is door genoeg vitamines en antioxidanten te eten. Vet is immers een laag-gradigde ontsteking. Deze laag-gradigde ontstekingen kan jouw lijf alleen maar opruimen als er voldoende stoffen aanwezig zijn. Deze natuurlijke stofzuigers haalt jouw lijf voor een groot gedeelte uit groenten en fruit. Deze bevatten antioxidanten en vitamines, dit zijn de vuilopruimers. Door iedere dag minimaal 300 gram groenten te eten en 2 stuks fruit kom je al een heel eind.

Ga vooral voor rood fruit. Dat bevat veel antioxidanten en weinig suikers. Ook is er veel chroom aanwezig in groenten en fruit, wat de bloedsuiker stabiliseert en het hongergevoel vermindert. Volkoren producten en zemelen zijn eveneens een goede bron van chroom. Mocht je er over denken om bijvoorbeeld chroom als supplement te gaan gebruiken dan adviseer ik je dit altijd in samenspraak met een expert te doen en niet zomaar iets te gaan proberen.”

Let op de insulinegevoeligheid

“Er zijn verschillende momenten op een dag waarop jouw lichaam koolhydraten en suikers het best kan verwerken. Dat is bijvoorbeeld ’s morgens na het opstaan, want dan is jouw suikervoorraad het laagst. Dan kun je dus wel wat suikers en koolhydraten gebruiken. Ook na het sporten is zo’n moment. Door te sporten – dan bedoel ik écht sporten- haalt jouw lichaam de suikeropslagen leeg en gebruikt deze. Nog een moment waar jouw lichaam de suikers goed kan verwerken en gebruiken.”

Kijk naar uw eetpatroon

“Neem je eigen eetgedrag eens onder loep en kijk hoe vaak en veel je eet op een dag. Het is beter om minder vaak te eten, omdat jouw lichaam dan ook minder vaak in actie hoeft te komen en er minder insuline gemaakt hoeft te worden. Als je bijvoorbeeld gewend bent om 5 of 6 keer op een dag te eten dan kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om dit te reduceren tot 3 of 4 keer.”

Op 13 november 2020 vertelt Sabine Leijten meer over dit onderwerp in Lunch Lekker met Daniel Dekker op NPO Radio 5. Lunch Lekker met Daniel Dekker is elke werkdag tussen 12.00 en 14.00 uur te horen op deze zender.

(Bron: Diabetesfonds, Sabine Leijten)