Hoe gezond zijn specerijen? De KoelkastCoach vertelt

Specerijen als peper, kaneel of gember kunnen een gerecht helemaal opfleuren. Daarnaast zijn ze ook nog eens hartstikke gezond, dus 2 vliegen in 1 klap, toch? De KoelkastCoach, Sabine Leijten, licht een paar populaire specerijen uit en vertelt dat ze inderdaad gezond zijn, maar dat er te veel van eten niet altijd goed is.

Wat is een specerij?

Voordat De KoelkastCoach de specerijen uitlicht, eerst even over wat een specerij eigenlijk is. In Nederland worden de termen specerij en kruiden vaak door elkaar gebruikt, en dat is heel begrijpelijk. Wie in het woordenboek zoekt op de definitief van specerijen ziet dit:

Spe·ce·rij (de; v; meervoud: specerijen)
1
aan gerechten toegevoegde prikkelende stof

Uiteraard kan iedereen ‘prikkelend’ weer anders opvatten, waardoor een kruid als peterselie ook als specerij gezien kan worden en een specerij als rozemarijn als kruiden. Ingewikkeld, dus. In de praktijk worden producten met een uitgesproken smaak en geur vaak gezien als specerij, terwijl kruiden ook zacht van geur en smaak kunnen zijn. Veel van de producten die gezien worden als specerijen, komen vaak uit warme, verre oorden. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor de eerste specerij die De KoelkastCoach bespreekt: de door velen geliefde cayennepeper.

Cayennepeper

“Cayennepeper bevat de stof capsaïcine, wat een antibacteriële werking heeft. Als je geregeld wat cayennepeper of sambal gebruikt in je gerechten, heb je veel minder kans op ontstoken voorhoofdholtes of andere luchtweginfecties. Het houdt namelijk de luchtwegen open en schoon. Ook bevat zo’n klein, rood pepertje een flinke hoeveelheid vitamine C. Dat helpt eveneens om ziekmakers tegen te gaan.

Capsaïcine wordt ook wel thermogenisch genoemd. Dit wil zeggen dat het een temperatuur verhogende werking heeft. Er bestaan zelfs capsules met cayennepoeder die helpen bij het afvallen. Iedere dag wat cayennepeper door je maaltijden verwerken kan geen kwaad, ook niet voor zwangere vrouwen.

Toch is te veel cayennepeper eten niet goed, want dit kan maagklachten veroorzaken. Ook heeft cayennepeper een bloedverdunnende werking, waardoor het niet verstandig is dit in combinatie met bepaalde medicatie te nemen. Ga dit na bij de arts. Ook als je cayennepeper wil gebruiken om af te vallen is het verstandig om dit pas te doen nadat je hebt overlegd met een deskundige.”

Kaneel

“Kaneel staat bekend als zeer krachtig antioxidant. Allerlei vitaminen en mineralen worden teruggevonden in kaneel: er magnesium, ijzer, kalium, mangaan, calcium en zink, maar ook de vitaminen A, B3, B5, B6 en allerlei polyfenolen en flavonoïden.
Kaneel heeft, net als cayennepeper, een antibacteriële werking. Als je bijvoorbeeld zelf appelmoes maakt en daar wat kaneel aan toevoegt, blijft het veel langer goed. Het voorkomt dat er schimmels op de appelmoes komen. Je kunt kaneel dus ook zien als een conserveringsmiddel.
Wat je niet zo verwachten is dat er ook vezels in kaneel zitten. De Ceylon kaneel kan goed ingezet worden om wat kilo’s kwijt te raken. De vezels helpen je een vol gevoel te geven en de polyfenolen hebben invloed op de bloedsuiker. Een stabiele bloedsuiker is de sleutel tot een gezond gewicht.
Alles met mate geldt echter ook voor kaneel. In de meeste gevallen heeft het geen bijwerkingen, maar te veel kaneel kan zorgen voor irritatie van de mond en lippen. Ook kunnen mensen die allergisch voor kaneel zijn, er huidproblemen door krijgen. Kaneel wordt tegenwoordig ook verkocht in de vorm van capsules. Raadpleeg je arts voordat je die gaat gebruiken.”

Lees ook: De KoelkastCoach over de gezondheidsvoordelen van kaneel

Gember

“Gember is vandaag de dag in bijna elke supermarkt te vinden. Veel mensen drinken geregeld een kop gemberthee. Hartstikke makkelijk, dan je hoeft het niet te schillen. Gewoon plakjes van snijden en in een kop gekookt water doen.
Gember heeft net als bijvoorbeeld peper een verwarmende werking. Een andere overeenkomst is dat gember ook antiseptisch wordt genoemd, wat wil zeggen dat het bacteriën doodt.

Gember heeft nog een tal aan mooie eigenschappen. Zo remt het ontstekingen, helpt het de spijsvertering een handje en kan het helpen bij wagenziekte, een opgeblazen gevoel en misselijkheid. Verder kan gember ook gebruikt worden om menstruatiepijn te verminderen of cholesterol te verlagen. Daarnaast zijn er zelfs signalen die laten zien dat gember kan hepen tegen Alzheimer. Gember verbetert namelijk de hersenfuncties en gaat zo cognitieve achteruitgang tegen.

Een overdaad aan gember kan lichamelijke klachten veroorzaken. Denk dan aan hartritmestoornissen, die ontstaan doordat gember ons bloed verdunt. Daarom is het ook in het geval van gember belangrijk dat je niet op eigen houtje gemberpillen slikt, maar dit altijd in overleg me je arts doet.”

Lees ook: 10 gezondheidsvoordelen van gember

Kurkuma

“Kurkuma is, net als gember, een wortel van een plant. In Nederland kom je het steeds vaker tegen in vaste vorm of als poeder. Kurkuma kun je gebruiken om mee te koken, maar je kunt er ook thee van trekken. Zet een grote pot heet water en voeg daar kurkuma, gember en kaneel aan toe en je hebt een goede anti-verkoudheidsthee.

Kurkuma en gember zijn familie van elkaar. Beide hebben een zeer sterke antioxidant werking. Curcumine is de stof die kurkuma zo sterk maakt. Dit kan bijvoorbeeld ontstekingen van de huid verminderen. Er wordt gezegd dat het hier zelfs beter tegen werkt dan ontstekingsremmende middeltjes.

Kurkuma heeft, net als gember, een positief effect op onze hersenen. Doordat curcumine de bloedhersenbarrière, kan passeren werkt het als een soort verjongingskuur voor de hersenen.
Dagelijks te veel kurkuma binnenkrijgen kan echter voor allergische reacties zorgen, zoals huidirritaties. Mocht je een lange periode dagelijks extreem veel kurkuma eten, dan kan er zelfs schade aan de lever optreden.”
De Consumentenbond adviseert mensen die medicatie gebruiken overigens ook om op te passen met de hoeveel kurkuma die zij binnenkrijgen. “Curcumine kan de afbraak van sommige geneesmiddelen vertragen met grotere kans op bijwerkingen als gevolg. Als je kruidenpreparaten met kurkuma wilt gebruiken, dan is overleggen met arts of apotheker raadzaam”, aldus de bond op de eigen site.

Lunch Lekker met Daniel Dekker

Op 4 februari 2022 vertelt Sabine Leijten in het NPO Radio 5-radioprogramma Lunch Lekker met Daniel Dekker over dit de gezondheidseffecten van specerijen.  U hoort Lunch Lekker met Daniel Dekker elke werkdag tussen 12.00 uur en 14.00 uur.