Elke dag een bakje havermout: zo goed (of slecht) is het om altijd hetzelfde te ontbijten

De dag steevast beginnen met een broodje of een bakje havermout. Veel mensen schotelen zichzelf elke ochtend hetzelfde voor. Is dat goed, of juist slecht voor het lichaam? De KoelkastCoach, Sabine Leijten, vertelt.

Altijd hetzelfde

De sleutel tot een goede gezondheid is gevarieerd en gezond eten, wordt weleens gezegd. Dat variëren is best lastig als het gaat om het ontbijt. Heel veel mensen eten elke ochtend hetzelfde. Begrijpelijk, vindt De KoelkastCoach, maar misschien niet het allerbeste voor het lijf. “Als je meer varieert, wordt je systeem geprikkeld en gaat het actiever met de voeding aan de slag. Ook krijg je dan verschillende voedingsstoffen binnen, waardoor jij je eetpatroon gevarieerder maakt”, legt zij uit.

Wat is gezond?

Door te ontbijten, en het liefst dan ook nog zo gevarieerd mogelijk, krijgt het lichaam stoffen binnen die het de rest van de dag goed kan gebruiken. Een vezel- en eiwitrijk ontbijt is bijvoorbeeld een goede keuze, omdat u hier lang op kunt teren. Een volkoren boterham met telkens ander, gezond beleg of een bakje havermout zijn daarom prima keuzes.

Met name havermout is de laatste tijd enorm populair. De KoelkastCoach: “veel mensen zijn opgegroeid met havermoutpap, of iets dergelijks. Tegenwoordig is dat anders. Er gewoon een bakje pap met melk van maken is er niet meer bij. Havermout gemaakt met amandel- of havermelk is de normaalste zaak van de wereld geworden. Een flinke hand blauwe bessen of frambozen, plus wat noten, kaneel en geraspte kokos maken de ouderwetse havermoutpap tot een hip, voedzaam ontbijt.”

Variëren met havermout

Havermout is dus bij uitstek iets waarmee u ook veel kunt variëren. Leijten noemt nog een voorbeeld: “bananenpannenkoeken, of een bananenbrood, worden ook steeds vaker gemaakt met een grote schep havermout erin. Of denk aan een bakje overnight oats met koffie. Dan maak je er niet gewoon pap van, maar een dikkere substantie op basis van melk en koffie. Dit maak je de avond van tevoren, waardoor het kan indikken in de koelkast.”

Lees ook: Het ontbijt overslaan, is dat echt zo ongezond?

Langzame koolhydraten

Wat krijgt u zoal binnen als u een ontbijt maakt op basis van havermout? Denk aan vezels en goede koolhydraten. “Havermout valt onder de noemer langzame, of complexe koolhydraten. Deze koolhydraten zijn trager dan simpele, of enkelvoudige koolhydraten. Complexe koolhydraten zorgen voor een minder hoge bloedsuikerpiek, waardoor er minder insuline nodig is om ze weg te werken. Dit is in veel opzichten een voordeel. Je blijft energieker na het eten van een maaltijd met havermout, je zal er minder snel van aankomen en de stoelgang verbetert.”
Langzame koolhydraten zitten natuurlijk niet alleen in havermout. Het zit ook in volkoren brood, groente en fruit.

Vezels

Hoewel producten zoals havermout de stoelgang kunnen verbeteren, kunnen de vezels die erin zitten ook voor problemen zorgen. Ze hebben immers genoeg vocht nodig om goed hun werk te kunnen doen. Wie veel vezels eet, maar onvoldoende drinkt, kan juist darmklachten krijgen.

Bijzondere stoffen

De vezels en koolhydraten vormen een goede basis van de dag. Maar in producten op basis van haver, zoals havermout, zitten meer goede stoffen. De KoelkastCoach: “Havermout heeft een bijzondere eigenschap, of nou ja beter gezegd: de bètaglucanen in havermout hebben een bijzondere eigenschap. Deze zijn namelijk zo krachtig dat zij, met name het “slechte”, ongezonde cholesterol, kunnen afvoeren naar de darmen. ”

Verder bevatten haverproducten ook fytinezuur. “Fytinezuur is een zogenoemde antinutriënt. Planten produceren deze stof om zichzelf te beschermen tegen plagen. De inname van een kleine hoeveelheid per dag kan geen kwaad. Het veelvuldig binnenkrijgen van fytinezuur remt de opname van mineralen als magnesium, ijzer, calcium en zink. Als er een overdaad aan fytinezuur aanwezig is, dan hebben deze mineralen geen schijn van kans. Ze verdwijnen dan gewoonweg in het toilet, wat zonde is.”

Toch heeft fytinezuur ook z’n mooie kanten, weet de KoelkastCoach. “Het beschermt niet alleen de plant tegen ziekte, maar ook de mens. Fytinezuur komt vooral voor in granen, zemelen, noten, koffie, rauwe chocola, lijnzaad, sesamzaad, peulvruchten. Een vegetarisch of veganistisch dieet vraagt dus om extra oplettendheid

Op 14 januari 2022 bespreekt De KoelkastCoach dit onderwerp in het NPO Radio 5-programma Lunch Lekker. Het gesprek maakt deel uit van het project Heel Holland Gezond, waarin De KoelkastCoach vragen van lezers beantwoordt over hun leefstijl. Aanmelden voor dit project kan hier.